Granice getta warszawskiego zostały zamknięte 80 lat temu. To był dopiero początek

16 listopada 2020 roku mija 80 lat od zamknięcia warszawskiego getta. Plany jego utworzenia sięgają 1939 roku, a ostateczny skład ulic, na których zostaną uwięzieni Żydzi, była kilkukrotnie zmieniana. Naziści rozważali budowę dzielnicy Żydowskiej m.in. na Pradze, na Kole lub na Grochowie.

Budowa getta rozpoczęła się w 1939 roku. Pretekstem do rozpoczęcia budowy murów była epidemia tyfusu. Niemcy wznosili mury, których zadaniem było, jak twierdzili, odgrodzenie od reszty miasta obszarów, w których wybuchały ogniska choroby.

Getto warszawskie największym w Europie

Getto warszawskie powstało 2 października 1940 roku. Wówczas rozpoczęła się wielka akcja przesiedlania ludności żydowskiej z całej Warszawy na teren dzielnicy, której granice wyznaczona była ulicami: Wielką, Bagno, placem Grzybowskim, Rynkową, Zimną, Elektoralną, placem Bankowym, Tłomackie, Przejazd, Nalewki, granicą Ogrodu Krasińskich, Świętojerską, Freta, Sapieżyńską, Konwiktorską, Stawki, Dziką, Okopową, Towarową, Srebrną i Złotą.

W ramach akcji przesiedlenia na teren getta musiało przeprowadzić się 138 tys. Żydów. W tym samym czasie obszar ten opuściło 113 tys. Polaków. Na rok przed otwarciem Getta okupanci zarządzili spis ludności żydowskiej. Wynikało z niego, że w październiku 1939 roku Warszawę zamieszkiwało 359 827 Żydów. Było to największe skupisko Żydów w Europie i drugie na świecie (liderem był Nowy Jork).

W kolejnych miesiącach liczba mieszkańców getta warszawskiego wzrosła na skutek przesiedleń z obszaru Generalnej Guberni. Ostatecznie getto zamieszkiwało nawet 450 tys. osób.

Getto warszawskie do likwidacji

22 lipca 1942 roku rozpoczęła się tzw. Wielka Akcja, będąca częścią operacji "Reinhardt". Jej celem była likwidacja Żydów. Rozpoczęły się masowe wywózki mieszkańców getta do obozu zagłady w Treblince. Tylko w 2 miesiące przewieziono tam ok. 265 tys. osób. Stanowiło to ok. 75% mieszkającej tam ludności. Na miejscu pozostało ok. 60 tys. osób.

Kolejna akcja wysiedleńcza miała miejsce w styczniu 1943 roku. Wówczas do obozów zagłady miało trafić 8 tys. osób. Wówczas Niemcy po raz pierwszy natrafili na zbrojny opór, dzięki czemu wywózkę przerwano.

19 kwietnia 1943 roku Niemcy rozpoczęli akcję ostatecznej likwidacji warszawskiego getta. Żydzi wzniecili powstanie i zmusili napastników do wycofania się. Walki trwały do połowy maja 1943 roku, mimo iż 8 maja zginął dowódca powstania Mordechaj Anielewicz. Za zakończenie powstania w warszawskim getcie okupujący uznali wysadzenie Wielkiej Synagogi przy ulicy Tłomackie 16 maja.