"Warszawa niezaistniała"

Większość z prezentowanych w książce projektów miało być zrealizowanych do 1944 r., kiedy w stolicy planowano wielką wystawę światową. Było to wielkie przedsięwzięcie i liczono, że do Warszawy na wystawę przyjedzie ok. 6 mln ludzi. Miała ona prezentować osiągnięcia Polski i Warszawy w 25. rocznicę odzyskania niepodległości, która wypadała w 1943 r., ale jesienią, dlatego zdecydowano się przenieść ją na rok 1944.

Przedstawione w książce niezrealizowane projekty urbanistyczne i architektoniczne dla Warszawy dwudziestolecia międzywojennego podzielono na cztery rozdział. *Pierwszy dotyczy terenów wystawowych, które miały powstać na Saskiej Kępie. Z tą koncepcją powiązana była grupa projektów infrastrukturalnych - nowe lotnisko pasażerskie na Gocławiu czy centralny dworzec pocztowy, największy planowany w ówczesnej Europie, przeznaczony do segregacji i dystrybucji poczty. *Jego projektanci bardzo wybiegli w przyszłość planując na dachu lądowisko dla helikopterów, które wtedy jeszcze nie istniały! Inną grupą projektów były te związane z dawnym centrum miasta. Chodziło o uporządkowanie Starego Miasta, regulację placu przed rezydencją prezydenta, jaką był wówczas Zamek Królewski, czy uporządkowanie symbolicznego centrum, czyli pl. Piłsudskiego.

Czwarty rozdział opisuje najśmielsze przedsięwzięcie architektoniczno-urbanistyczne przedwojennej Warszawy, a więc nową dzielnicę rządową, administracyjno-reprezentacyjną na Polu Mokotowskim, która miała być pomnikiem ku czci marszałka Józefa Piłsudskiego. Wzdłuż głównej alei jego imienia miały znajdować się główne urzędy państwowe, ambasady, uniwersytet i parlament, gdyż ten ówczesny był planowany tymczasowo. I w centralnym punkcie Świątynia Opatrzności Boże. Całość miała się znajdować na terenie dzisiejszego parku Pole Mokotowskie.

W publikacji wykorzystano między innymi biór rysunków Bogdana Pniewskiego, jednego z głównych architektów zaprezentowanych projektów. Są także także fotografie, rysunki, szkice oraz plany.

- Najczęściej były to projekty dotyczące obiektów publicznych, mające pokazać nową Warszawę jako stolicę odrodzonego, silnego i nowoczesnego państwa. Tworzą krajobraz takiej równoległej rzeczywistości miasta, które było projektowane, ale nigdy w pełni nie powstało. Interesuje mnie w tym zbiorze projektów ich silne nacechowanie propagandowe. Były tworzone w konkretnej sytuacji, odbijały założenia polityki państwa i nie można ich czytać w oderwaniu od tej rzeczywistości, bo szybko można pójść w kierunku takiego myślenia sentymentalnego, a ta książka nie jest sentymentalna - mówił autor książki, Jarosław Trybuś.

"Warszawa niezaistniała", *Autor: Jarosław Trybuś*

*Wydawca: *Muzeum Powstania Warszawskiego; współwydawcy: Muzeum Narodowe w Warszawie, Fundacja Bęc Zmiana

Więcej: Muzeum Powstania Warszawskiego

..................................................................................................................................................................

Zobacz także: Archimapa: Warszawa Niezaistniala