"Warszawa Siemaszki. Fotografie z Narodowego Archiwum Cyfrowego" [ZDJĘCIA]

Zdjęcia tworzące Archiwum Fotograficzne Zbyszka Siemaszki to wybór z bogatego dorobku fotografa. Spośród 6 tysięcy zdjęć, znajdujących się w archiwum Narodowego Archiwum Cyfrowego , wybrano 200. To one składają się na niezwykły album, który pokazuje architekturę powojennej Warszawy, mieszkańców naszego miasta, ważne wydarzenia kulturalne i nie tylko.

Zobaczcie też: Iluminacje świąteczne dawniej [ZDJĘCIA]

- To nie było łatwe zadanie, aby z tak wielkiego zbioru zdjęć - mamy ich w archiwum aż 6 tysięcy - wybrać jedyne 200 - opowiada Wawalove.pl Bartłomiej Kuczyński (NAC), współautor albumu ze zdjęciami Zbyszka Siemaszki. - Zdjęcia dzielą się na kilka działów tematycznych i układają się w opowieść. Bardzo mi zależało, aby album był elegancki - jednocześnie nowoczesny i tradycyjny. I to się udało.

- Zdjęcia te ułożyły się w sześć bloków tematycznych, są to: odbudowa stolicy, architektura Warszawy, wydarzenia w mieście, zawody warszawskie, jak warszawiacy spędzają czas wolny i samo już życie stolicy - opowiada Katarzyna Kalisz, która razem z B. Kuczyńskim przygotowała publikację. - Najwięcej zdjęć znajdziemy w blokach poświęconych architekturze Warszawy i życiu stolicy. To były te dziedziny, które najbardziej interesowały Zbyszka Siemaszkę i w których on lubił szukać nowych rozwiązań estetycznych i nowych wyzwań dla swojej sztuki. Te zdjęcia pokazują bardzo piękną Warszawę. Nie zapominajmy jednak, że to były trudne czasy PRLu. Trudno było zdobyć artykuły pierwszej potrzeby. To, co oglądamy na zdjęciach, jest przefiltrowane przez postrzeganie artystyczne dokumentalisty.

Album pokazuje Warszawę lat 50., 60. i 70. Zobaczyć możemy tu m.in. przodowników odbudowujących Stare Miasto, tłumy odgruzowujące w czynie społecznym plac Dzierżyńskiego, zdjęcia powstającej "ściany wschodniej". Charakterystyczne dla autora są precyzyjnie kadrowane, eleganckie widoki już odbudowanej stolicy. Zobaczyć możemy pl. Zamkowy jeszcze bez Zamku Królewskiego, nowe osiedla na Kole, Bielanach i Mokotowie. Obejrzeć możemy zdjęcia obiektów, które już dziś nie istnieją - takich jak Supersam, czy pawilon Chemii.

Tematem albumu jest nasze miasto, więc również jego mieszkańcy. Na zdjęciach widzimy przechodniów, ludzi zajętych codziennymi czynnościami, w pracy, podczas wypoczynku np. na basenie.

Album dostępny bezpłatnie w NAC

Książka dostępna będzie już od 15 grudnia 2014 roku, bezpłatnie po wysłaniu maila na adres: warszawa.siemaszki@nac.gov.pl. Album będzie do odebrania w siedzibie Narodowego Archiwum Cyfrowego. Można go będzie również pobrać bezpłatnie, w formie ebooka, na stronie www.nac.gov.pl/warszawa.siemaszki.

Zbyszko Siemaszko

Zbyszko Siemaszko urodził się w 1925 r. w znanej wileńskiej rodzinie fotografów. Jego rodzice przez wiele lat prowadzili zakład i sklep fotograficzny w centrum Wilna. W swoim atelier Leonard Siemaszko portretował m.in. Józefa Piłsudskiego. Zbyszko od dzieciństwa obcował z fotografią.

W czasie wojny wstąpił wraz z braćmi i ojcem w szeregi Armii Krajowej i przyjął pseudonim „Swojak”. Rozpoczął dokumentację codziennego życia partyzantów aparatem Leica. Podczas jednej z akcji w 1944 r. Zbyszko został dwukrotnie ciężko ranny w głowę, wzięty do niemieckiej niewoli i przekazany w ręce Gestapo. Szczęśliwie nazajutrz koledzy zdołali odbić go z więziennego szpitala. Z dziewięciuset zdjęć zrobionych w czasie wojny przez Zbyszka Siemaszkę przetrwało zaledwie około trzystu. Pokazano je na wystawie otwartej w 50. rocznicę akcji „Burza” w 1994 r. w Starej Galerii ZPAF w Warszawie, a następnie zaprezentowane w wielu miastach Polski.

Zbyszko Siemaszko w swojej pracy fotografa szczególną uwagę poświęcił architekturze i to właśnie Warszawy. Był ważną postacią dla naszego miasta. W pierwszych latach istnienia tygodnika „Stolica” wiele uwagi w tygodniku poświęcano odbudowie miasta ze zniszczeń wojennych. Pisano o projektowanych wówczas ulicach, osiedlach i budynkach, charakteryzowano wnętrza nowych kawiarni, sklepów, kin, stacji kolejowych oraz dworców.

"Teksty często ilustrowane były zdjęciami Siemaszki. Warszawa lat 50.,60. i 70. XX w. na zdjęciach tego fotografa to w wielu przypadkach wykonane dla „Stolicy” migawki z ulic. Fascynacja fotografa architekturą, doskonalenie warsztatu, w którym niebagatelną rolę odgrywa światło, dały w efekcie subiektywny, niezwykle interesujący zapis warszawskiej codzienności w ciągu kilku minionych dekad. By uzyskać perfekcyjne i zaskakujące ujęcie, Siemaszko wspinał się na dachy budynków i stamtąd fotografował panoramy szerokich warszawskich ulic czy np. kroczący w pochodach tłum. W jego fotografii architektury szczególnie widoczne jest precyzyjne kadrowanie. Linie wyznaczane przez elementy budynków zbiegają się, tworząc przemyślane, harmonijne kompozycje" - czytamy we wstępie do albumu.

Zbyszko Siemaszko przez kilkadziesiąt lat uwieczniał na zdjęciach te same ulice i budynki naszego miasta. Zachowywał jednak przy tym świeżość spojrzenia, starając się znaleźć intrygujący punkt widzenia. Samych mieszkańców Warszawy Siemaszko często pokazywał z poziomu ulicy. Kiedy zaś szukał ujęć z góry i fotografował ludzi przemierzających szerokie arterie, osiągał efekt dynamicznego, nieustannie spieszącego się miasta. Niekiedy razem z warszawiakami wchodził do sklepu czy domu handlowego.